“Besin Destek Ürünleri” Adıyla Piyasaya Sunulan Ürünler

İyi Parti Denizli Siyasi İşlerden Sorumlu İl Başkan Yardımcısı Uzman Dr. Süleyman Kaynar “ besin destek ürünlerini,  internet üzerinde, sağlığı iyileştirici özelliği olduğu vurgulanarak tanıtılması ve satılması sonucu, sağlığı tehdit eden bitkisel ilaçların hakkında açıklamada bulundu.

Uzman Dr. Süleyman Kaynar açıklamasında; Besin Desteği (Supleman), vitamin ve minerallerin yüksek dozlara karşılık gelen miktarlarının hap, kapsül, şurup şeklinde kullanılabilen formlarıdır. Bağışıklık sistemini güçlendirme, yorgunluk hissini azaltma, enerji verme, zayıflatma ya da kilo aldırma, hafızayı güçlendirme, bağırsak ve sindirim sistemini düzenleme gibi fonksiyonlarla piyasada pek çok beslenme destek ürünü karşımıza çıkmaktadır.

Bu yazımızda, bu ürünlerden bazılarının, bilinçsizce, gerekli denetimlere tabi olmayan mekanlarda, marketlerde ya da internet üzerinde, sağlığı iyileştirici özelliği olduğu vurgulanarak tanıtılması ve satılması sonucu, sağlığı tehdit eden bir olgu olarak karşımıza çıktığı durumların tehlikesinden bahsedeceğim. Bu konuda ilk söylenilmesi gereken şudur: Dengeli ve yeterli yani sağlıklı bir beslenme düzeniniz varsa ve bilinen bir rahatsızlığınız yoksa “besin destek ürünü” ihtiyacınız da yoktur. Kişi kendi kendine vitamin ya da minerallerin eksikliğini yaşıyorum diyerek ek takviye kararı almamalıdır. Mutlaka bir hekimin teşhis ve önerisi ile hareket edilmelidir. Bu kapsamdaki ilaç ve destek ürünlerin hastalara nasıl uygulanacağının açıklaması ise bu konuda uzman olan eczacıların yetkisinde olmalıdır. Dolayısıyla eczaneden satın alınmalıdır. Son yıllarda hem dünyada hem de ülkemizde beslenme destek ürünlerinin kullanımı artmıştır. Bu artışa paralel olarak bu ürünlere bağlı yan etki ve advers etkileşimlerin görülmesinde de artış yaşanmaktadır. Takviye ürünlerle ilgili randomize kontrollü çalışmalar yapılmadığı için, özellikle reçeteli ilaçlarla birlikte kullanıldıklarında sebep olacakları toksisite konusunda oluşan kaygı giderek artmaktadır. A, C, B1, B1+B6, E ve D gibi bazı vitaminlerin kontrolsüz kullanım durumlarında alerjik belirtilerden böbrek taşı oluşumuna kadar pek çok sakınca ve yan etki ile karşılaşılabilir. Bugün “bitkisel, doğal” şeklinde tanıtımı yapılarak, yazılı ve görsel medya aracılığıyla tüketimleri teşvik edilen zayıflama ilaçlarından kaybettiğimiz canlar hala hafızalarımızdadır. Bu tür takviye ürünlerin ülkemizde yaygınlaştırılması için bir takım çalışmalar görülmektedir. Eğitim ve bu konudaki farkındalık düzeyinin yeterli olmaması sebebiyle bu ürünler icin düzenlenen reklam ve tanıtımları kişiler kendilerine göre yorumlamakta ya da olası reklam yanıltmaları ile kendi kendini tedavi etmeye çalışmaktadır. Bu tarz bilinçsiz kullanımlar en iyi ihtimalle etkisiz olmakta ya da yukarıda da belirttiğimiz toksik ve advers etkilere sebep olmaktadır. Gözden kaçırılmamalıdır ki Amerika ve Avrupa ülkelerindeki örnekleri aktararak ülkemizde bu ürünleri yaygınlaştırmaya çalışan tüm taraflar, bu ülkelerdeki tanımlamalar ve net kriterlere daha detaylıca bakmalıdır. Zira ülkemizde besin takviyesi başlığında topluma sunulan, tıbbi bitki içeren ve ağızdan kullanılmaya uygun tablet, kapsül, şurup olarak hazırlanan tüm ürünlerin “bitkisel ilaç” olarak değerlendirilerek Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılması ve hekim önerisi ile kullanılmalıdır. İnternet ya da marketler aracılığıyla değil, eczacı danışmanlığında eczaneler vasıtasıyla halka sunulması zorunlu olmalıdır.